× ziba/jazab/ghabele tahamool

آدرس وبلاگ من

danialr.goohardasht.com

آدرس صفحه گوهردشت من

goohardasht.com/gril farib

لیست دوستان

atusa

aram

ghazaleh

alireza

mohammad

roksana

iman

asal

sadaf

mobina

danial

azita bala

danialمشاهده تمام دوستان

گروهای عضو شده

khashen

danial

danial مشاهده تمام گروهاي

ادله جواز اجتهاد (تقلید) متوسط

به باور نظریه پرداز، همه ادله جواز تقلید در فروع، اعم از آیات، سنت بنای عقلا و دلیل عقلی انسدادی برای اثبات جواز تقلید در مبادی استنباطی احکام نیز جریان دارد. از کتاب الله معمولاً به �آیه نفر� استدلال می شود و به استناد آن که مفاد آیه، انذار و حذر است، جواز تقلید را از آن استفاده می کنند. بر استدلال به این آیه در جواز تقلید اشکالاتی وارد است که در جای خود به آنها پاسخ داده ایم و ظاهراً استدلال به آن تمام است.
صرف نظر از صحت استدلال به این آیه کریمه در جواز تقلید، به نظر می رسد توسعه این استدلال برای اثبات جواز تقلید در مبادی استنباطی نیز میسر است. مبادی استنباطی نیز از مصادیق عنوان �تفقه در دین� است که در آیه کریمه آمده، از این رو �حذر� از آنها هم داخل در مفاد آیه است. برخی مبادی استنباطی مانند استصحاب و برائت به وضوح از مصادیق تفقه در دین هستند، اما محقق خوبی در اینکه مسائلی مانند �ظهور امر در وجوب� یا �اجتماع امر و نهی� از مصادیق تفقه در دین باشد اشکال کرده اند. جواب این اشکال آن است که معنای تفقه در دین گسترده است و موارد این بحث های اصولی نیز آنجا که در خطاب های شرعی آمده باشند، از مصادیق تفقه در دین محسوب می شوند. همان گونه که در مقدمه علم اصول در توضیح داخل بودن قواعد استظهارات در علم اصول، بخشی از آنها را که در خطاب های شرعی وارد شده، مستند قرار می دهند. در اینجا نیز ظهور امر در وجوب یا اجتماع امر و نهی، به اعتبار آن بخشی که در خطاب های شرعی وارد شده از مصادیق تفقه در دین است و مشمول حکم مستفاد از �آیه نفر� خواهد بود.
دلیل دیگر جواز تقلید، روایاتی است که آنها را از لحاظ دلالت، متواتر دانسته اند؛ مثل روایات �اخذ معالم دین از اشخاص خاص�. این دلیل هم موسع است و اختصاصی به فروعات ندارد و در مقدمات استنباطی، مانند استصحاب و

برائت و حجیت خبر واحد نیز جریان دارد. این مباحث نیز اگر چه در معنای عامشان از معالم دین فراترند، اما بحث از حجیت خبر واحدی که در کتاب و سنت آمده است، مصداق معالم دین به شمار می رود.
مهم ترین دلیل تقلید، بنای عقلاست و به یقین بنای عقلا برای تقلید، در همه مقدمات استدلال مفید است، زیرا اصل عقلایی رجوع جاهل به عالم اختصاصی به فروع ندارد. مرحوم آقا ضیاءالدین عراقی در حاشیه استدلالی خود بر عروه الوثقی در فرع 67 که محقق یزدی، تقلید در اصول فقه، مبادی استنباط، موضوعات مستبطه عرفیه و موضوعات صرفه را جایز ندانسته چنین تعلیقه ای آورده است:
لا فرق فی مرجعیه العالم للجاهل بالاحکام الشرعیه بین الفرعیه و الاصولیه بمقتضی الارتکاز. " 1 ".
تعلیقه ایشان، بیشتر ناظر به دلیل بنای عقلاست و اینکه در دلیل عقلایی بین تقلید در فروع و قواعد اصولی فرقی نیست.
جواز تقلید بر اساس حکم عقل نیز که به نحوی دلیل انسداد است، تقلید در مقدمات را در برمی گیرد. تقریر این دلیل به شرح ذیل است:
اولاً؛ هر انسانی علم اجمالی به احکام دارد.
ثانیاً؛ راه امتثال نیز اجتهاد یا احتیاط یا تقلید است.
ثالثاً؛ اجتهاد، با مقدور نیست، یا آنکه می دانیم واجب و لازم نیست.
رابعاً؛ احتیاط در بسیاری از موارد به علت لزوم حرج جایز نیست یا می دانیم که لازم نیست.
نتیجه: تقلید تنها راه خروج از عهده تکلیف است.
این بیان برای جواز تقلید در فروع عملیه واضح و روشن است، اما برای تقلید در مبادی استباط می گوییم: اگر کسی در برخی مبادی، قادر به اجتهاد باشد،

فراغت از تکلیف، منحصر به تقلید در نتیجه نیست و می تواند طریق اجتهاد متوسط را بپیماید.

چهارشنبه 3 اسفند 1390 - 1:59:57 PM